Cyber Frauds : 14 ర‌కాల‌ సైబర్ మోసాలు.. మోస‌పోకండి.. బీ అల‌ర్ట్‌..!

పశ్చిమ బెంగాల్‌లోని ఖరగ్‌పూర్‌లో స్టీల్ కంపెనీ వైస్ ప్రెసిడెంట్ ఇంద్రప్రకాష్ కశ్యప్‌ను సైబర్ దుండగులు ఐదు రోజుల పాటు డిజిటల్ అరెస్ట్‌లో ఉంచి రూ.49 లక్షలు దోపిడీ చేశారు. యూపీలోని లక్నోలో రిటైర్డ్ పంచాయతీరాజ్ అనుభవజ్ఞుడిని ఏడు రోజుల పాటు డిజిటల్ అరెస్ట్ చేసి రూ.19.50 లక్షలు బదిలీ చేశారు. ఈ రెండు కేసులు నవంబర్ 19న వెలుగులోకి వచ్చాయి. ఎన్ని అవగాహన కార్యక్రమాలు చేపట్టినప్పటికీ దేశంలో ప్రతిరోజూ వందలాది మంది మోసాలకు గురవుతున్నారు.

'మన్ కీ బాత్' కార్యక్రమంలో డిజిటల్ అరెస్ట్ గురించి ప్రధాని నరేంద్ర మోడీ ప్రజలను హెచ్చరించారు. ఈ నేపథ్యంలో రాష్ట్రాల పోలీసులు కూడా వార్నింగ్ ఇచ్చారు. కేంద్ర హోం మంత్రిత్వ శాఖ ఆధ్వర్యంలో పనిచేస్తున్న ఇండియన్ కంప్యూటర్ ఎమర్జెన్సీ రెస్పాన్స్ టీమ్ (CERT-In) ఒక నివేదికను సిద్ధం చేసింది. స్కామర్‌లు ప్రజలను వేటాడే 14 మార్గాలను ఇది హైలైట్ చేసింది.

వీటన్నింటిపై ప్రజలకు అవగాహన కల్పించేందుకు వీలుగా ఈ నివేదికను అన్ని రాష్ట్రాలు, కేంద్రపాలిత ప్రాంతాల ప్రధాన కార్యదర్శులు, పోలీసు ఉన్నతాధికారులకు పంపారు. ఇండియన్ కంప్యూటర్ ఎమర్జెన్సీ రెస్పాన్స్ టీమ్ ఏయే 14 సైబర్ మోసాలను గుర్తించిందో తెలుసుకుందాం..

1. డిజిటల్ అరెస్ట్..

మోసగాళ్లు పోలీసు లేదా కస్టమ్స్ అధికారుల పేరుతో కాల్ చేస్తారు. వీరు మనీలాండరింగ్ లేదా డ్రగ్స్ కన్సైన్‌మెంట్ వంటి ఆరోపణలలో పాల్గొన్నట్లు చెప్పుకునే వ్యక్తుల వలె నటించారు. ఆ తర్వాత ప్రజలు భయపడి స్కామర్‌కు డబ్బు పంపుతారు.

2. ఫిషింగ్ స్కామ్..

సైబర్ దుండగులు ప్రసిద్ధ కంపెనీలు, ప్రభుత్వ విభాగాల పేర్లు, లోగోలను ఉపయోగించి సందేశాలను పంపుతారు. అందులో KYC చేయండి.. లేకుంటే ఖాతా మూసివేయబడుతుంది లింక్‌లు పంపుతారు. ఈ నకిలీ లింక్‌లను క్లిక్ చేసిన వెంటనే.. అల‌ర్టై మోసగాళ్ళు ప్రజల బ్యాంకు ఖాతాలను ఖాళీ చేస్తారు.

3. జాబ్ స్కామ్

ఈ ఏడాది దేశంలో అత్యధికంగా ఉద్యోగాల పేరుతో మోసం చేసిన‌ కేసులు నమోదయ్యాయి. సైబర్ దుండగులు నకిలీ ఉద్యోగాల పేరుతో సందేశాలు, రిక్రూట్‌మెంట్ లింక్‌లను పంపుతారు. వ్యక్తులు లింక్‌లపై క్లిక్ చేసి దరఖాస్తు చేసుకోండి అని చెబుతారు. దీని తర్వాత ఫీజులు లేదా జాయినింగ్ కిట్ పేరుతో మోసగాళ్లు డబ్బులు దండుకుంటున్నారు.

4. పొరపాటు పేరుతో స్కామ్

ఇందులో సైబర్ దుండగులు డబ్బు జమ చేయమని ప్రజలకు నకిలీ సందేశాలు పంపుతారు. పొరపాటున మీకు డబ్బు బదిలీ అయినందని ఓ న‌కిలీ లింక్ లేదా మెసేజ్ పంపుతారు. అత్యవసర పరిస్థితి ఉంద‌ని.. తొంద‌ర‌లో పంపామ‌ని మోసగాళ్ళు డబ్బును తిరిగి ఇవ్వమని అడుగుతారు. దీంతో ఎటువంటి విచారణ లేకుండానే డబ్బు తిరిగి ఇవ్వడం వల్ల ప్రజలు మోసానికి గురవుతున్నారు.

5. ఎమోషనల్ మానిప్యులేషన్ స్కామ్

మోసగాళ్లు మ్యాట్రిమోనియల్/డేటింగ్ యాప్‌లు లేదా సోషల్ మీడియాలో నకిలీ ప్రొఫైల్‌లను సృష్టిస్తారు. తొలుత‌ నెమ్మదిగా మాట్లాడుతూ.. సీరియస్‌గా సంబంధం కొన‌సాగిద్దామ‌ని మాట్లాడుతారు. కొద్దిగా రిలేష‌న్ డెవ‌ల‌ప్ అయ్యాక‌ దుండగులు అత్యవసరం అని.. మెడికల్ ఎమర్జెన్సీ అని ఓ వాతావరణాన్ని సృష్టిస్తారు. డ‌బ్బులు వ‌సూలు చేస్తారు. ఈ విధంగా మోసం జరుగుతుంది.

6. లక్కీ డ్రా స్కామ్

ఈ స్కామ్‌లో సైబర్ దుండగులు లాటరీ లేదా లక్కీ డ్రాలో బహుమతులు వ‌చ్చాయ‌నే సాకుతో మెసేజ్‌లు పంపుతారు. ప్రైజ్ మనీ ఎర ఆ మెసేజ్‌లో ఉంటుంది. టెంప్ట్ అయిన‌ వ్యక్తులు క్లిక్ చేస్తారు. అప్పుడు సైబర్ మోసగాళ్లు గెలుచుకున్న మొత్తాన్ని బదిలీ చేయడానికి ముందు 5 నుండి 10 శాతం పన్ను చెల్లించమని అడుగుతారు.

7. పార్శిల్ స్కామ్

సైబర్ దుండగులు ప్రజలకు ఫోన్ చేసి మోసం చేస్తున్నారు. మీకు ఓ పార్శిల్ వచ్చింద‌ని.. అందులో డ్రగ్స్ ఉన్నాయ‌ని స‌మాచారం రావ‌డంతో.. పార్శిల్‌ను దర్యాప్తు సంస్థ స్వాధీనం చేసుకున్నట్లు పేర్కొంటారు. జరిమానా పేరుతో, కేసు నుంచి బ‌య‌ట‌కు తెస్తామ‌నే పేరుతో డ‌బ్బు చెల్లించ‌మంటారు. ప్రజలు భయపడి మోసగాళ్లకు డ‌బ్బు బ‌దిలీ చేస్తున్నారు.

8. క్యాష్ ఆన్ డెలివరీ స్కామ్:

సైబర్ మోసగాళ్లు నిజమైన షాపింగ్ యాప్‌ల మాదిరిగానే నకిలీ వెబ్‌సైట్‌లను సృష్టిస్తారు. ప్రజలు ఇక్కడ నుండి కొనుగోలు చేస్తే.. వారు నకిలీ లేదా తప్పుడు ఉత్పత్తులను పొందుతారు. మొబైల్ కొంటే రాయి పెట్టి పంప‌డం వంటివి మ‌నం త‌ర‌చు చూస్తున్నాం.

9. పెట్టుబడి స్కామ్:

సైబర్ దుండగులు పోంజీ స్కీమ్‌లలో పెట్టుబడి పెడితే రూ. 4 లక్షలు డిపాజిట్ చేస్తే రూ. 2 కోట్లు వంటి భారీ రాబడిని వాగ్దానం చేయడానికి సోషల్ మీడియాను ఉపయోగిస్తారు. ప్రజలు మోసపోయి పెట్టుబడులు పెడుతున్నారు. కొంత సమయం వరకు వడ్డీ లభిస్తుంది.. ఆ తర్వాత మోసగాళ్లు కంపెనీని మూసివేసి.. ఆచూకీ లేకుండా పోతారు.

10. లోన్ మరియు కార్డ్ స్కామ్

వెబ్‌సైట్‌లు, సోషల్ మీడియాలో మోసగాళ్ళు డాక్యుమెంట్‌లు లేకుండా వ్యక్తిగత రుణాలు, క్రెడిట్ కార్డ్‌లు ఇస్తామ‌ని పేర్కొంటారు. మ‌నం సంప్రదించ‌గా.. స్కామర్లు ప్రాసెస్ ఫీజు పేరుతో రుసుము అడుగుతారు. డబ్బు డిపాజిట్ అయిన వెంటనే.. మోసగాళ్లు ఫోన్ ఆప్ చేస్తారు.

11. KYC పేరుతో మోసం :

సబ్సిడీల వంటి విషయాల్లో ఈ మోసం తరచుగా జరుగుతుంది. స్కామర్లు KYC పేరుతో ప్రభుత్వ అధికారులలా న‌టిస్తూ కాల్ చేసి పాన్, అకౌంట్ ప‌త్రాలు, ఓటీపీ వివ‌రాలు అడుగుతారు. సమాచారం అందిన వెంటనే స్కామర్లు బాధితుల బ్యాంకు ఖాతాను ఖాళీ చేస్తారు.

12. అమ్మాయిల అశ్లీల వీడియో కాల్స్‌తో..

సైబర్ దుండగులు అమ్మాయిలను వాడుకుంటూ కూడా ప్రజలను బలిపశువులను చేస్తున్నారు. కాల్ లిఫ్ట్ చేయగానే ఒక న్యూడ్ గాళ్ కనిపిస్తుంది. ఆ అభ్యంతరకర వీడియో కాల్స్ రికార్డ్ చేస్తారు. తరువాత రికార్డింగ్ సహాయంతో స్కామర్లు వారిని లక్ష్యంగా చేసుకుని.. పరువు నష్టం పేరుతో బెదిరించి వారిని మోసం చేస్తారు.

13. టెక్ సపోర్ట్ స్కామ్

కస్టమర్ కేర్ లేదా టెక్నికల్ సపోర్టును అందించే నకిలీ వెబ్‌సైట్ల ద్వారా సైబర్ దుండగులు మోసానికి పాల్పడుతున్నారు. ఈ వెబ్‌సైట్‌లను క్లిక్ చేసిన తర్వాత స్కామర్లు మీ సిస్టమ్‌లో వైరస్ ఉందని ఫోన్ చేసి మోసం చేస్తుంటారు. వారి లింక్‌లపై క్లిక్ చేయడం, సిస్టమ్‌కు యాక్సెస్ పొందడం, సమాచారాన్ని సేకరించడం ద్వారా ప్రజలను మోసగిస్తారు.

14. నకిలీ ఛారిటీ అప్పీల్ స్కామ్

సైబర్ దుండగులు ప్రకృతి వైపరీత్యాల పేరుతో కూడా మోసాలకు పాల్పడుతున్నారు. ప్రజల సహాయం కోసం విరాళాలు ఇవ్వాలని విజ్ఞప్తి చేశారు. స్కామర్లు ప్రజల సానుభూతిని ఉపయోగించుకుని.. క్రౌడ్ ఫండింగ్ చేస్తూ డబ్బు వ‌సూలు చేసి మోసం చేస్తారు. ఇందులో పేదల చికిత్సకు సహాయం పేరుతో కూడా మోసం చేస్తున్నారు.