మహిళా రిజర్వేషన్‌ బిల్లుకు ఆమోదం.. అమల్లోకి వచ్చేది ఎప్పుడంటే?

లోక్‌సభ, రాష్ట్రాల అసెంబ్లీల్లో మూడింట ఒక వంతు సీట్లను మహిళలకు రిజర్వ్‌ చేసేందుకు ఉద్దేశించిన మైలురాయి బిల్లుకు రాజ్యసభ గురువారం ఆమోదం తెలిపింది. 128వ రాజ్యాంగ సవరణ బిల్లుకు బుధవారం లోక్‌సభలో మూడింట రెండొంతుల మెజారిటీతో ఆమోదం లభించింది . రాజ్యసభ ఆమోదంతో కీలక బిల్లును పార్లమెంట్ ఆమోదించింది.

మహిళా కోటా బిల్లు ఆమోదం పొందడాన్ని ప్రధాని నరేంద్ర మోదీ ప్రశంసించారు, ఇది "మన దేశ ప్రజాస్వామ్య ప్రయాణంలో నిర్వచించే క్షణం" అని అభివర్ణించారు. నారీ శక్తి వందన్ అధినియంకు ఓటు వేసిన రాజ్యసభ సభ్యులందరికీ ఆయన కృతజ్ఞతలు తెలిపారు.

"పార్లమెంటులో నారీ శక్తి వందన్ అధినియం ఆమోదించడంతో, మేము భారతదేశంలోని మహిళలకు బలమైన ప్రాతినిధ్యం, సాధికారత యొక్క యుగాన్ని ప్రారంభించాము. ఇది కేవలం చట్టం కాదు.. ఇది మన దేశాన్ని తయారు చేసిన అసంఖ్యాక మహిళలకు నివాళి. వారి దృఢత్వం, సహకారంతో భారతదేశం సుసంపన్నమైంది" అని ప్రధాని మోదీ అన్నారు.

రాజ్యసభలో బిల్లు ఆమోదం పొందిన తర్వాత మహిళా ఎంపీలతో చిత్రాలను పంచుకున్న ప్రధాని మోదీ, “మార్పుల జ్యోతులను మోసే వారు కలిసి తాము రూపొందించిన చట్టాన్ని సంబరాలు చేసుకోవడం ఆనందంగా ఉంది” అని అన్నారు. బిల్లు ఆమోదంతో, "ఈ పరివర్తనకు ప్రధానమైన నారీ శక్తితో భారతదేశం ఉజ్వలమైన, మరింత సమ్మిళిత భవిష్యత్తుకు శిఖరం వద్ద నిలుస్తుంది" అని ఆయన అన్నారు.

కొత్త పార్లమెంటు భవనంలో ఆమోదం పొందిన తొలి బిల్లు ఇదే. పార్లమెంటు ఉభయ సభలు గురువారానికి వాయిదా పడి ప్రత్యేక సమావేశాలు ముగిశాయి.

మహిళా రిజర్వేషన్ బిల్లు గురించి:

- 'నారీ శక్తి వందన్ అధినియం' అని పిలిచే ఈ బిల్లు లోక్‌సభ, రాష్ట్ర శాసనసభలు, ఢిల్లీ అసెంబ్లీలో మహిళలకు 33% సీట్లు కేటాయించాలని కోరింది. - ఈ కోటా రాజ్యసభ లేదా రాష్ట్ర శాసన మండలిలకు వర్తించదు.

- మొదటి జనాభా గణనకు సంబంధించిన గణాంకాలు ప్రచురించబడిన తర్వాత డీలిమిటేషన్ చేపట్టిన తర్వాత సీట్ల రిజర్వేషన్ అమలులోకి వస్తుంది .

- మహిళా రిజర్వేషన్ బిల్లు బుధవారం లోక్‌సభలో ఆమోదం పొందగా 454 మంది సభ్యులు మద్దతు ఇవ్వగా, ఇద్దరు వ్యతిరేకించారు.

- మహిళా కోటా బిల్లు గురువారం రాజ్యసభలో మూజువాణి ఓటుతో ఆమోదం పొందింది.

- 25 ఏళ్లుగా పెండింగ్‌లో ఉన్న ఈ బిల్లు పార్లమెంటు ప్రత్యేక సమావేశాల్లో ఆమోదం పొందింది.

అయితే ఈ బిల్లు వాస్తవరూపంలోకి రావడానికి కొన్నేళ్లు పట్టొచ్చు. ఎందుకంటే నియోజక వర్గాల పునర్విభజన తర్వాతనే దీని అమలు జరుగుతుందని బిల్లులో పేర్కొన్నారు. అంటే ఇప్పుడు జనాభా లెక్కలు జరగాలి. వాటి ఆధారంగా నియోజక వర్గాలను పునర్వ్యవస్థీకరించాలి. ఆ తర్వాతే రిజర్వేషన్ల అమలు మొదలవుతుంది. బిల్లులో ఏముందంటే ‘‘రాజ్యాంగ సవరణ (128 వ రాజ్యాంగ సవరణ) చట్టం-2023 అమలులోకి వచ్చిన తర్వాత జరిగే జనాభా లెక్కల ఆధారంగా నియోజక వర్గాలను పునర్విభజించి, 15 ఏళ్లపాటు రిజర్వేషన్ అమలు చేస్తాం’’ అని పేర్కొంది. దీంతో ఈ బిల్లు అమలు ఎప్పుడు అన్నది ఎవరికీ క్లారిటీ లేదు. బిల్లులో పేర్కొన్న రెండు షరతులు ఎప్పుడు నెరవేరతాయో ఖచ్చితమైన కాలపరిమితి లేదు.