కస్టమర్ మరణించిన 15 రోజుల్లో అకౌంట్ల సెటిల్‌మెంట్‌: ఆర్‌బీఐ

మరణించిన వారి బ్యాంకు ఖాతాల, లాకర్ల క్లెయిమ్‌ సెటిల్మెంట్‌ 15 రోజుల్లో పూర్తి చేయాలని ఆర్‌బీఐ పేర్కొంది. ఒక వేళ ఆలస్యం చేస్తే తగిన పరిహారాన్ని నామినీలకు చెల్లించాలని బ్యాంకులకు స్పష్టం చేసింది. 2026 మార్చి 31 లోపు నిబంధనలు అమలు చేయాలని పేర్కొంది. కాగా నామినీ/ సర్వైరర్‌ ఉన్న అకౌంట్లో విషయంలో డిపాజిటర్లు మరణిస్తే వారి ఖాతాలకు బదిలీ చయాలని తెలిపింది. లేని పక్షంలో నిర్దిష్ట మొత్తం సెటిల్‌ చేయవచ్చని సూచించింది.

మరణించిన కస్టమర్ల బ్యాంకు ఖాతాలు, లాకర్లపై క్లెయిమ్‌ల పరిష్కారానికి 15 రోజుల గడువులోగా సవరించిన నిబంధనలను రిజర్వ్ బ్యాంక్ శుక్రవారం జారీ చేసింది మరియు పరిష్కారంలో జాప్యానికి నామినీలకు పరిహారం చెల్లించాలని సూచించింది. మరణించిన కస్టమర్లకు సంబంధించి క్లెయిమ్‌ల పరిష్కారంలో బ్యాంకులు అనుసరించే విభిన్న పద్ధతులను క్రమబద్ధీకరించడం ఈ సవరించిన సూచనల లక్ష్యం. కస్టమర్ సేవ నాణ్యతలో మెరుగుదల తీసుకురావడానికి ఇది డాక్యుమెంటేషన్‌ను కూడా ప్రామాణీకరించింది.

'రిజర్వ్ బ్యాంక్ ఆఫ్ ఇండియా (బ్యాంకుల మరణించిన కస్టమర్లకు సంబంధించిన క్లెయిమ్‌ల పరిష్కారం) ఆదేశాలు, 2025' సవరించిన సూచనలను వీలైనంత త్వరగా అమలు చేస్తామని, కానీ మార్చి 31, 2026 కంటే ముందు అమలు చేయబోమని కేంద్ర బ్యాంకులు తెలిపాయి.

మరణించిన కస్టమర్ యొక్క డిపాజిట్ ఖాతాలలోని క్లెయిమ్‌ల పరిష్కారం, సేఫ్ డిపాజిట్ లాకర్ మరియు సేఫ్ కస్టడీలో ఉన్న వస్తువులకు సంబంధించిన ఆదేశాలు ఈ క్రింది విధంగా ఉన్నాయి.

డిపాజిటర్ నామినేషన్ చేసిన లేదా సర్వైవర్‌షిప్ నిబంధనతో ఖాతా తెరిచిన డిపాజిట్ ఖాతాలో, డిపాజిటర్(లు) మరణించిన తర్వాత బకాయి ఉన్న మొత్తాన్ని నామినీ(లు)/సర్వైవర్(లు)కి చెల్లించడం బ్యాంకు బాధ్యత నుండి చెల్లుబాటు అయ్యే డిశ్చార్జ్‌గా పరిగణించబడుతుందని RBI తెలిపింది.

నామినీ/సర్వైవర్‌షిప్ నిబంధన లేని ఖాతాలలో, చెల్లించాల్సిన మొత్తం పరిమితి కంటే తక్కువగా ఉన్న సందర్భాల్లో క్లెయిమ్‌ల పరిష్కారానికి సరళీకృత విధానాన్ని అనుసరించాలని బ్యాంకులను కోరడం జరిగింది.

థ్రెషోల్డ్ పరిమితి అంటే సహకార బ్యాంకు విషయంలో రూ. 5 లక్షలు, ఏదైనా ఇతర బ్యాంకు విషయంలో రూ. 15 లక్షలు లేదా సహకార బ్యాంకుతో సహా బ్యాంకు నిర్ణయించే అంతకన్నా ఎక్కువ పరిమితి. పరిమితికి మించి మొత్తం ఉన్న సందర్భాల్లో, బ్యాంకు వారసత్వ ధృవీకరణ పత్రం లేదా చట్టపరమైన వారసుడి ధృవీకరణ పత్రం వంటి అదనపు పత్రాలను అడగవచ్చు.

RBI తాజా ఆదేశాలు సరళీకృత విధానంలోకి రాని క్లెయిమ్‌ల పరిష్కారానికి నిబంధనలను కూడా సూచిస్తాయి.

మరణించిన కస్టమర్ సేఫ్ డిపాజిట్ లాకర్‌లోని క్లెయిమ్‌లు, సేఫ్ కస్టడీలో ఉన్న వస్తువులను పరిష్కరించడానికి అనుసరించాల్సిన నిబంధనలను కూడా ఇది వివరిస్తుంది.

క్లెయిమ్‌ల పరిష్కారానికి సంబంధించిన కాలపరిమితిపై, క్లెయిమ్‌తో అనుబంధించబడిన అన్ని అవసరమైన పత్రాలను అందుకున్న తేదీ నుండి 15 క్యాలెండర్ రోజులకు మించని వ్యవధిలో మరణించిన కస్టమర్ యొక్క డిపాజిట్ ఖాతాలకు సంబంధించిన క్లెయిమ్‌ను బ్యాంక్ పరిష్కరించాలని RBI పేర్కొంది.

"సేఫ్ డిపాజిట్ లాకర్/సేఫ్ కస్టడీలో ఉన్న వస్తువుల విషయంలో, అవసరమైన అన్ని పత్రాలను అందుకున్న 15 క్యాలెండర్ రోజులలోపు బ్యాంక్ క్లెయిమ్‌ను ప్రాసెస్ చేస్తుంది మరియు సేఫ్ కస్టడీలో ఉన్న లాకర్/వస్తువుల జాబితాను తయారు చేయడానికి తేదీని నిర్ణయించడానికి క్లెయిమ్దారు(ల)తో కమ్యూనికేట్ చేస్తుంది" అని సెంట్రల్ బ్యాంక్ తెలిపింది. ఏదైనా డిపాజిట్ సంబంధిత క్లెయిమ్ నిర్దేశించిన కాలపరిమితిలో పరిష్కరించబడకపోతే, అటువంటి జాప్యానికి గల కారణాలను బ్యాంకు క్లెయిమ్‌ చేసే వారికి తెలియజేస్తుందని RBI తెలిపింది.