తెలంగాణ బడ్జెట్‌ 2023: పూర్తి వివరాలు మీ కోసం

హైదరాబాద్‌: అసెంబ్లీలో తెలంగాణ వార్షిక బడ్జెట్ ప్రవేశపెట్టబడింది. రాష్ట్రంలో అభివృద్ధి, సంక్షేమం రెండింటిపై బీఆర్‌ఎస్‌ ప్రభుత్వం దృష్టి సారించింది. 2023-24 ఆర్థిక సంవత్సరానికి బడ్జెట్‌ను ప్రవేశపెడుతున్న సందర్భంగా తెలంగాణ ఆర్థిక మంత్రి హరీశ్‌రావు మాట్లాడుతూ.. మానవతా దృక్పథం, నిర్మాణాత్మక ఆలోచన, భవిష్యత్‌ ప్రణాళిక, పారదర్శకమైన పరిపాలన మేళవించిన 'తెలంగాణ మోడల్‌' జాతీయంగా, అంతర్జాతీయంగా ప్రశంసలు అందుకుంటున్నదని పేర్కొన్నారు.

రాష్ట్ర ఆర్థిక వ్యవస్థ వృద్ధిని ఎత్తిచూపుతూ.. 'రాష్ట్రం ఏర్పడే సమయంలో ఆర్థిక వ్యవస్థ దయనీయ స్థితిలో ఉందన్నారు. రాష్ట్ర ఏర్పాటుకు ముందు రెండేళ్లలో వార్షిక సగటు జీఎస్‌డీపీ వృద్ధి రేటు 12 శాతం మాత్రమే. ఇది జీడీపీ వృద్ధి 13.4 శాతం కంటే చాలా తక్కువ అని అన్నారు. 2014-15 నుండి 2019-20 వరకు రాష్ట్ర సగటు వార్షిక జీఎస్‌డీపీ వృద్ధి రేటు 13.2 శాతం పెరిగింది. అదే కాలంలో జీడీపీ వృద్ధి రేటు 10.2 శాతానికి తగ్గింది. 2017-18 నుంచి 2021-22 మధ్యకాలంలో దక్షిణాది రాష్ట్రాల్లో తలసరి ఆదాయంలో అత్యధికంగా 11.8 శాతం వృద్ధిరేటును నమోదు చేసి తెలంగాణ చరిత్ర సృష్టించిందని పేర్కొన్నారు.

ప్రజా సంక్షేమం కోసం తెలంగాణ ఏర్పడిన తర్వాత పేదలకు రేషన్ బియ్యం పంపిణీపై ఉన్న పరిమితులను తొలగించి ప్రతి కుటుంబానికి నెలకు 6 కిలోల రేషన్ బియ్యాన్ని సరఫరా చేస్తున్నామని తెలిపారు. పరిపాలనను మానవీయంగా చేయడం ద్వారా తెలంగాణ ప్రభుత్వం తన వనరులలో సింహభాగం సంక్షేమ కార్యక్రమాలకే కేటాయిస్తోంది. ప్రతీకాత్మకంగా గత ప్రభుత్వాలు నెలవారీ పింఛను రూ.200 మాత్రమే పంపిణీ చేశాయి. తెలంగాణ ప్రభుత్వం ఆసరా పింఛన్లను రూ.200 నుంచి రూ.2016కి పెంచింది. శారీరక వికలాంగులకు నెలవారీ పింఛను మొత్తాన్ని రూ.3,016కు పెంచినట్లు బడ్జెట్ ప్రసంగంలో హరీష్ రావు హైలెట్‌ చేశారు.

తెలంగాణ రాష్ట్ర అభివృద్ధికి కేంద్ర ప్రభుత్వం అడ్డంకులు సృష్టించిందని ఆర్థిక మంత్రి హరీశ్‌రావు సోమవారం అసెంబ్లీలో బడ్జెట్‌ను ప్రవేశపెడుతున్న సందర్భంగా కేంద్రంపై మండిపడ్డారు. తెలంగాణ తన స్వయం కృషితో గణనీయమైన అభివృద్ధిని సాధిస్తున్నప్పుడు కేంద్ర ప్రభుత్వం తరచూ అడ్డంకులు సృష్టిస్తోందని అన్నారు. నీటిపారుదల ప్రాజెక్టులను అతి తక్కువ సమయంలో పూర్తి చేసేందుకు తెలంగాణ ప్రభుత్వం ఎఫ్‌ఆర్‌బీఎం చట్టానికి లోబడి బడ్జెట్‌లో రుణాలు తీసుకోవడాన్ని ఆశ్రయించిందని ఆయన అన్నారు.

ఆర్థిక అవరోధాలను ఎదుర్కొంటున్నప్పటికీ, తెలంగాణ బలమైన ఆర్థికంగా అభివృద్ధి చెందిన రాష్ట్రంగా అవతరించింది. నిధుల కేటాయింపులో గ్రామీణ, పట్టణ ప్రాంతాలకు సమాన ప్రాధాన్యం ఉందన్నారు. తెలంగాణ ఏర్పడక ముందు జీఎస్‌డీపీ 12 శాతం మాత్రమే ఉందని గుర్తు చేశారు. తెలంగాణ అభివృద్ధి నమూనా దేశానికే మార్గదర్శకంగా నిలుస్తోందన్నారు. ఇప్పుడు జిఎస్‌డిపి రేటు 13 శాతానికి పైగా ఉందని ఆయన చెప్పారు. తెలంగాణ ప్రగతిశీల విధానాలను అవలంభిస్తున్నదని నీతి ఆయోగ్ ప్రశంసించిందని తెలియజేశారు. జాతీయ జీడీపీలో తెలంగాణ వాటా 4.9 శాతంగా ఉందన్నారు. తెలంగాణ ప్రభుత్వం 2023-2024 ఆర్థిక సంవత్సరంలో రూ.2,90,396 కోట్ల బడ్జెట్‌ను ప్రతిపాదించింది.

తెలంగాణ వార్షిక బడ్జెట్ 2 లక్షల 90 వేల 396 కోట్ల రూపాయలు

- రెవెన్యూ వ్యయం 2 లక్షల 11 వేల 680 కోట్లు

బడ్జెట్ కేటాయింపులు ఇలా..

- దళిత బంధుకు 17 వేల 700 కోట్లు కేటాయింపు

- షెడ్యూల్ కులాల ప్రత్యేక ప్రగతి నిధి కింద రూ.36 వేల 750 కోట్లు

- షెడ్యుల్ తెగల ప్రత్యేక ప్రగతి నిధి కింద 15 వేల 233 కోట్లు

- నీటిపారుదల రంగానికి 26 వేల 885 కోట్లు

- విద్యుత్ రంగానికి 12 వేల 727 కోట్లు

- మైనారిటీ సంక్షేమం 2వేల 2వందల కోట్లు

- కళ్యాణ లక్ష్మి, షాదీ ముబరక్ 3 వేల 210 కోట్లు

- హరితహరం పథకానికి 1471 కోట్లు

- బీసీ సంక్షేమం కోసం 6 వేల 229 కోట్లు

- విద్యాశాఖ కు 19 వేల 93 కోట్లు

- వైద్య శాఖకు 12 వేల 161 కోట్లు

- పంచాయతీ రాజ్ శాఖకు 31 వేల 426 కోట్లు

- రోడ్లు భవనాలకు 2 వేల 500 కోట్లు

- మున్సిపల్ శాఖకు 11 వేల 372 కోట్లు కేటాయింపు

- హోంశాఖకు 9 వేల 599 కోట్లు

- పరిశ్రమల శాఖకు 437 కోట్లు

- వ్యవసాయ రంగానికి 26,831 కోట్లు

- డబుల్ బెడ్రూం ఇళ్ల పథకం కోసం రూ.12 వేల కోట్లు

- హైదరాబాద్ మెట్రో రైలు కోసం 1500 కోట్లు, పాతబస్తీ మెట్రో లైన్‌కు రూ.500 కోట్లు

- ప్రజా పంపిణీ వ్యవస్థకు రూ.3,117 కోట్లు

- రుణమాఫీ పథకానికి రూ.6385 కోట్లు

- ఆయిల్‌ ఫామ్‌ సాగుకు రూ.1000 కోట్లు