పాక్‌ యూనివర్సిటీలో సంస్కృతం, మహాభారతంపై కోర్సులు.. విభజన తర్వాత మొదటిసారి

ఈ వారం, పాకిస్తాన్ విద్యారంగం దేశ విభజన తర్వాత ఎన్నడూ చూడని సంఘటనను చూసింది. లాహోర్ యూనివర్సిటీ ఆఫ్ మేనేజ్‌మెంట్ సైన్సెస్ (LUMS)లోని ఒక తరగతి గదిలో సంస్కృత శ్లోకాలు, మహాభారతం, భగవద్గీత నుండి కొన్ని భాగాలు బోధించడం వినిపించింది. ఆ సంస్థ చారిత్రాత్మక చర్యగా అధికారికంగా భాషను బోధించడం ప్రారంభించింది. మహాభారత టీవీ సిరీస్ యొక్క ఐకానిక్ థీమ్ సాంగ్ " హై కథా సంగ్రామ్ కి" యొక్క ఉర్దూ అనువాదంతో విద్యార్థులకు పరిచయం చేయబడుతోంది. పాకిస్తాన్‌లో సంస్కృత పునరుజ్జీవనం వెనుక భాషపై మూడు నెలల పాటు జరిగిన వర్క్‌షాప్‌కు విద్యార్థులు మరియు పండితుల నుండి అద్భుతమైన స్పందన ఉంది. 2027 నాటికి దీనిని పూర్తి సంవత్సరం పాటు అందించే ప్రణాళికలతో.. ఇది ఇప్పుడు సరైన విశ్వవిద్యాలయ కోర్సుగా అభివృద్ధి చెందింది.

సంస్కృతాన్ని పునరుజ్జీవింపజేసిన ప్రొఫెసర్

ది ట్రిబ్యూన్ లోని ఒక నివేదిక ప్రకారం, ఫార్మన్ క్రిస్టియన్ కాలేజీలో సోషియాలజీ బోధిస్తున్న ప్రొఫెసర్ షాహిద్ రషీద్ సంస్కృత పునరుజ్జీవన ప్రయత్నాలకు కేంద్ర బిందువు. దక్షిణాసియా ప్రాంతం యొక్క తత్వశాస్త్రం, సాహిత్యం మరియు ఆధ్యాత్మిక సంప్రదాయాలను రూపొందించిన భాష యొక్క తీవ్రమైన అధ్యయనాన్ని పునరుద్ధరించే దిశగా రషీద్ ఈ చర్యను "చిన్న కానీ ముఖ్యమైన అడుగు" అని పిలిచారు. "మనం దీన్ని ఎందుకు నేర్చుకోకూడదు? ఇది ఈ మొత్తం ప్రాంతాన్ని బంధించే భాష. పాణిని గ్రామం ఇక్కడే ఉంది. సింధు లోయ కాలంలో ఇక్కడ చాలా వ్రాయబడ్డాయి. మనం దానిని స్వీకరించాలి. ఇది మనకు కూడా చెందినది; ఇది ఏ ఒక్క మతానికి సంబంధించినది కాదు" అని రషీద్ ది ట్రిబ్యూన్‌తో అన్నారు.

సంస్కృత వ్యాకరణవేత్త పాణిని ప్రస్తుత ఖైబర్ పఖ్తున్ఖ్వా ప్రావిన్స్ అయిన గాంధారలో నివసించాడు.

మొదట్లో సంస్కృతం అంటే భయంకరంగా అనిపించిందని, కానీ త్వరలోనే దానికి అలవాటు పడ్డానని రషీద్ అన్నారు. LUMSలో తన మొదటి వారం బోధనా సంఘటనను వివరిస్తూ, ప్రొఫెసర్ ఇలా అన్నాడు, "నేను 'సుభాషితాలు' (జ్ఞానంపై శ్లోకాలు) బోధిస్తున్నప్పుడు, ఉర్దూ సంస్కృతం ద్వారా ఎంతగా ప్రభావితమైందో తెలుసుకుని విద్యార్థులు ఆశ్చర్యపోయారు. సంస్కృతం హిందీ కంటే భిన్నమైనదని కూడా కొంతమందికి తెలియదు."

అయితే, విద్యార్థులు దాని తార్కిక నిర్మాణాన్ని అర్థం చేసుకున్నప్పుడు, వారు భాషను ఆస్వాదించడం ప్రారంభించారని రషీద్ అన్నారు. పంజాబ్ విశ్వవిద్యాలయంలో పాకిస్తాన్ సంస్కృత పత్రాల విస్తృతమైన సేకరణ ఉందని, కానీ దశాబ్దాలుగా విద్యావేత్తలచే ఎక్కువగా తాకబడలేదని విశ్వవిద్యాలయంలోని గుర్మానీ సెంటర్ డైరెక్టర్ డాక్టర్ అలీ ఉస్మాన్ ఖాస్మి నొక్కిచెప్పారు. అయితే, పరిస్థితులు మారబోతున్నాయని, స్థానిక పండితులకు సంస్కృతంలో శిక్షణ ఇవ్వాలని విశ్వవిద్యాలయం యోచిస్తోందని ఖాస్మీ నొక్కిచెప్పారు. రాబోయే నెలల్లో ఈ చొరవ ప్రజాదరణ పొందుతుందని ఆయన ఆశాభావం వ్యక్తం చేశారు. "10-15 సంవత్సరాలలో, పాకిస్తాన్ నుండి గీతచ మహాభారత పండితులు ఉద్భవిస్తున్నట్లు మనం చూడవచ్చు" అని ఖాస్మి అన్నారు.