విమోచన దినోత్సవం చరిత్రను మార్చే ప్రయత్నమని అంటున్న నిజాం మనవడు నవాబ్ మీర్ నజాఫ్ అలీ ఖాన్

'మా తాత సహనం, ఇతర మతాలను గౌరవించడం, ఆయన చూపిన దయ.. ఓ మంచి పాలకుడికి ప్రధాన ఉదాహరణ. దక్కన్ ప్రాంతానికి ఆయన చేసిన కృషి నేటికీ ఎనలేనిది. ఆయన మార్గదర్శకత్వం మరియు పాలనలో ఎంతో అభివృద్ధి చెందింది. చాలా సేవలు ఇప్పటికీ వాడుకలో ఉన్నాయని ప్రజలు గుర్తుంచుకోవాలి. హైదరాబాద్‌ను ఆధునిక నగరంగా తీర్చిదిద్దడంలో అపారమైన సహకారం అందించిన కరుణామయ పాలకుడు." అని చెప్పుకొచ్చారు నిజాం మనవడు నవాబ్ మీర్ నజాఫ్ అలీ ఖాన్.

రాజకీయ పార్టీలు, రాజకీయ నాయకులు తమ రాజకీయ లబ్ధి కోసం తాతగారి పేరును చెడగొడుతూ నెగిటివ్ ఇమేజ్‌ను సృష్టిస్తున్నారు. ఓట్ల కోసం కులం, మతం అంటూ ప్రజలను విభజించే వారు చరిత్రను వక్రీకరించాలని చూస్తున్నారు. తమ ప్రజలకు ఎలా సేవ చేయాలనే విషయంలో ఏడవ నిజాంను చూసి నేర్చుకోవాలని అన్నారు. విముక్తి అంటే విదేశీ కాడి నుండి లేదా విదేశీ పాలకుల నుండి విముక్తి పొందడం. నిజాం విదేశీయుడు కాదు. అందువల్ల విముక్తి ప్రశ్న తలెత్తలేదు. నిజాం VII రాచరిక పాలన అంతమై ప్రజాస్వామ్యానికి నాంది పలికిందని చెప్పడం కూడా సరికాదని అన్నారు. నిజాంకు వ్యతిరేకంగా జరిగిన పోరాటంలో ప్రజల భాగస్వామ్యం లేదు.. అందులో కేవలం రాజకీయ నాయకుల ప్రమేయమే ఉందని అన్నారు.

ఆపరేషన్ పోలో (పోలీస్ యాక్షన్) గాయాలు ఇంకా మానిపోలేదు. ప్రజల మనస్సులో ఇంకా తాజాగా ఉన్నాయి. ఇది విముక్తి దినం కాదు, మారణహోమ దినం, దీని పర్యవసానాలను నేటికీ అనుభవిస్తున్నారు. భయంకరమైన జ్ఞాపకాలు ఇప్పటికీ చాలా మంది పేద ప్రజల మనస్సులను వేధిస్తున్నాయి. సుందర్ లాల్ కమిటీ నివేదికలో పేర్కొన్న విధంగా హైదరాబాద్ రాష్ట్రంలో వేలాది మంది సామాన్యులను భారత సైన్యం ఊచకోత కోసింది. 'పోలీస్ యాక్షన్'గా చరిత్రలో పేరొందిన 'ఆపరేషన్ పోలో' సైనిక దండయాత్ర అని చెప్పుకొచ్చారు.

సెప్టెంబరు 17న సాయంత్రం 5 గంటలకు హెచ్‌ఈహెచ్ సర్ నవాబ్ మీర్ ఉస్మాన్ అలీఖాన్ బహదూర్, నిజాం VII రేడియో డెక్కన్‌ను సందర్శించి, హైదరాబాద్ సైన్యాన్ని లొంగిపోవాలని ఆదేశించి, భారత సైన్యాన్ని హైదరాబాద్ నగరంలోకి అనుమతించామని ప్రజలను ఉద్దేశించి ప్రసంగించారు. హైదరాబాద్ నగరంలో సెప్టెంబరు 17న కర్ఫ్యూ విధించారు, ఇందుకు సామాన్యులు దూరంగా ఉన్నారు. రక్తపాతం లేకుండా అధికార మార్పిడి జరిగింది. రాష్ట్రాన్ని లొంగదీసుకునే సమయంలో, మా తాత తన ప్రజల బాగు కోసం ప్రార్థిస్తున్నారు.

నిజాం ఆధునిక హైదరాబాద్‌కు రూపశిల్పి:

37 ఏళ్ల నిజాం పాలనలో హైదరాబాద్ రూపురేఖలు బాగా మారిపోయాయి. ఆధునిక హైదరాబాదుకు రూపశిల్పి ఆయన. ఆయన అందరికీ సహాయం చేస్తూ వచ్చారు. తెలంగాణ గంగా-జమునీ తెహజీబ్ (హిందూ-ముస్లిం ఐక్యత సంప్రదాయం)కి ప్రసిద్ధి చెందింది. అన్ని మతాల వారు కలిసి శాంతియుతంగా జీవిస్తున్నారు. నిజాం శకం అనేది లౌకికవాదంతో శాంతి, ప్రశాంతతతో కూడిన కాలం. నిజాం మాట్లాడుతూ "హిందువులు, ముస్లింలు నా రెండు కళ్లలాంటివారు" అని చెప్పే వారు. నేను ఒక్క కంటి పైన మాత్రమే ప్రేమను ఎలా చూపించగలను.. అని అంటుండేవారు.

ఆయన 37 ఏళ్ల పాలనలో ఉరిశిక్షలు లేవు, పరిపాలనలో అనేక సంస్కరణలు అమలు చేశాడు. న్యాయవ్యవస్థలో ఎప్పుడూ జోక్యం చేసుకోలేదు.. దానిని ఎల్లప్పుడూ కార్యనిర్వాహక వ్యవస్థ నుండి వేరుగా ఉంచాడు.

1950లో పూర్తి అధికారాలతో గవర్నర్‌గా రాజ్‌ప్రముఖ్‌గా నియమించబడ్డాడు. నెలకు 1. రూపాయి జీతంగా తీసుకునే వారు. ఏ ప్రభుత్వ యంత్రాంగాన్ని ఉపయోగించలేదు. 1956లో స్వచ్ఛందంగా ఆ పదవిని వదులుకున్నాడు.

నిజాం VII మరణంపై, 24 ఫిబ్రవరి 1967న, ఆంధ్రప్రదేశ్ ప్రభుత్వం ఒక అసాధారణ గెజిట్‌ను విడుదల చేసింది మరియు దానిలోని కొన్ని సారాంశాలు:

1. అణగారిన వర్గాల సంక్షేమం కోసం ఆయన ఉన్నతంగా ఆలోచించారు. డొమినియన్స్‌లోని వివిధ వర్గాల మతాలకు సంబంధించిన విషయాలలో సంపూర్ణ నిష్పాక్షికతను పాటించేందుకు అతని ఉన్నతమైన ఔన్నత్యం అసఫ్ జా ఇంటి సంప్రదాయాన్ని కొనసాగించింది.

2. హిజ్ ఎక్సల్టెడ్ హైనెస్ నిజాం రాజప్రముఖ్‌గా నియమించబడ్డాడు. నవంబర్ 1956లో రాష్ట్రాల పునర్వ్యవస్థీకరణ వరకు ఆయన ఈ ఉన్నత పదవిలో కొనసాగారు.

3. అన్ని మతాలు, సంఘాలకు వివిధ సంస్థలకు అతని ఉన్నతమైన ఔన్నత్యం గణనీయమైన సహకారాన్ని అందించింది.

4. దేశం ఒక ప్రీమియర్ యువరాజును కోల్పోయింది. ప్రిన్స్లీ స్టేట్స్ మాజీ పాలకులలో ఒకరు.

5. రాష్ట్రంలోని రాష్ట్ర ప్రభుత్వ కార్యాలయాలు గౌరవ సూచకంగా, అంత్యక్రియలు జరిగే 25 ఫిబ్రవరి 1967న మూసివేయబడతాయి. రాష్ట్రవ్యాప్తంగా అన్ని రాష్ట్ర ప్రభుత్వ భవనాలపై జెండాలు సగానికి ఎగురవేయబడతాయి. ఆ రోజు ప్రభుత్వం తరపున/ప్రజా వినోదం లేకుండా రాష్ట్రం మొత్తం సంతాప దినంగా పాటించబడుతుంది.

ఆయన చేసిన అభివృద్ధి పనులను ఇప్పటికీ గుర్తు చేసుకుంటారు:

ఆయన మరణించి 55 ఏళ్లు గడిచినా, ఆయన చేసిన దాతృత్వానికి హైదరాబాద్‌లోనే కాకుండా ప్రపంచవ్యాప్తంగా ఉన్న ప్రజలు ఆయనను గుర్తుంచుకుంటారు.

తన పాలనలో, నిజాం VII అనేక భవనాలు, సంస్థలకు మార్గదర్శకత్వం వహించారు. హైకోర్టు, ఉస్మానియా ఆసుపత్రి, ఉస్మానియా విశ్వవిద్యాలయం, ఉస్మాన్ సాగర్, హిమాయత్ సాగర్ నిజాం సాగర్, స్టేట్ బ్యాంక్ ఆఫ్ హైదరాబాద్, జాగీర్దార్ కళాశాల (హైదరాబాద్ పబ్లిక్ స్కూల్), ఆసియా లైబ్రరీ (సెంట్రల్ లైబ్రరీ) స్థాపించాడు. డ్రైనేజీ వ్యవస్థ (భూగర్భ), ఐరన్ రోలింగ్ ఫ్యాక్టరీ, దక్కన్ బటన్ ఫ్యాక్టరీ, కెమికల్ ఫ్యాక్టరీ, దక్కన్ గ్లాస్ ఫ్యాక్టరీ, అజంజాహి మిల్స్, దక్కన్ రోడ్ & రైలు విభాగం, నిజాం షుగర్ ఫ్యాక్టరీ, సిటీ డెవలప్‌మెంట్ బోర్డ్, హైదరాబాద్ సివిల్ సర్వీస్, ఆర్కియాలజీ విభాగం, కాచిగూడ రైల్వే స్టేషన్, బేగంపేట్ విమానాశ్రయం, విద్యుత్ శాఖ, డెక్కన్ ఎయిర్‌వేస్, ENT హాస్పిటల్, కరంటైన్ (ప్రస్తుతం ఫీవర్ హాస్పిటల్), యునాని ఆయుర్వేద ఆసుపత్రి, ఉమెన్స్ కాలేజ్ కోఠి, నీలోఫర్ చిల్డ్రన్ హాస్పిటల్, నీలోఫర్ క్యాన్సర్ హాస్పిటల్.. ఇతరాలు కూడా ఆయన ప్రారంభించినవే.

నిజాం ప్రభుత్వం ఇండస్ట్రియల్ ట్రస్ట్ ఫండ్‌ను ఒక కోటి రూపాయలతో భారీ పరిశ్రమలలో పెట్టుబడి పెట్టడానికి ఉపయోగించింది. పరిశ్రమల కోసం ప్రత్యేక విభాగం ఏర్పాటు చేయబడింది. పరిశ్రమల స్థాపన మరియు ప్రోత్సాహం కోసం ప్రత్యేకంగా సనత్‌నగర్, ముషీరాబాద్ వంటి పారిశ్రామిక ప్రాంతాలు సృష్టించబడ్డాయి. ఆయన వాణిజ్య విధానం అనేక స్వదేశీ పరిశ్రమల అభివృద్ధికి, పురోగతికి దారితీసింది. ఈ పరిశ్రమలు రాష్ట్ర ఆర్థిక వ్యవస్థలో కీలక పాత్ర పోషించాయి. ప్రజలకు ఉపాధి అవకాశాలను అందించాయి. అనేక కుటీర పరిశ్రమలకు టెక్స్‌టైల్, బిద్రీ, స్లివర్, కార్పెట్‌లు, ఎంబ్రాయిడరీ, బొమ్మలు, చేతిపనుల వంటి ఉత్పత్తిని మెరుగుపరచడానికి, పెంచడానికి అనేక ప్రోత్సాహకాలు అందించబడ్డాయి.

ఖనిజ వనరులు గొప్ప ఆస్తి. రాయచూర్, గుల్బర్గా, ఆదిలాబాద్, వరంగల్, కరీంనగర్, నల్గొండ, మహూబ్ నగర్ వంటి ప్రాంతాలు ముఖ్యమైన పాత్ర పోషించాయి. హట్టి, రాయచూరు, వాడిల్లి, తోపల్దొడ్డి బంగారు గనులు విదేశాలకు ఎగుమతి అయ్యే బంగారాన్ని ఉత్పత్తి చేశాయి. విద్యుత్ రంగంలో వరంగల్, గుల్బర్గా, నాందేడ్‌లలో వేర్వేరుగా విద్యుత్ ప్లాంట్లు ఉన్నాయి.

మూగ మరియు బధిరుల పాఠశాల విద్య కారణంగా వేలాది మంది విద్యార్థులకు విద్యను అందించింది. హరిజన సమాజం వారి విద్య కోసం అనేక పాఠశాలలు తెరవబడ్డాయి.

సెక్యులర్ పాలకుడు

నిజాం VII లౌకిక స్వభావానికి అనేక ఉదాహరణలు ఉన్నాయి. హైదరాబాద్ ప్రధానమంత్రిగా సర్ మహారాజా కిషన్ పర్షద్‌ను నియమించడం ద్వారా ఇది ఆచరణాత్మకంగా నిరూపించబడింది. మరొక ఉదాహరణ ఏమిటంటే ఆయన ఎల్లప్పుడూ మసీదులు, దేవాలయాలు, చర్చిలు, గురుద్వారాలు.. ఇతర ప్రార్థనా స్థలాలకు క్రమం తప్పకుండా ఆర్థిక సహాయం అందించారు. ఎటువంటి వివక్ష చూపలేదు. నిజాం VII మానవులందరిలో సమానత్వాన్ని విశ్వసించాడు. ఒకసారి ఆయన తన అభిప్రాయాలను వ్యక్తం చేస్తూ "నాకు అన్ని వర్గాలు ఒకేలా ఉంటాయి. ఎవరూ గొప్పవారు కాదు, తక్కువ కాదు. నేను మనుషులందరినీ ఒకేలా భావిస్తాను." అతని పాలన అసఫ్ జాహీ రాజవంశం యొక్క స్వర్ణ కాలంగా పరిగణించబడింది, ఈ సమయంలో హైదరాబాద్ అభివృద్ధి చెందింది. అతను తన హిందూ, ముస్లిం ప్రజలను తన రెండు కళ్ళుగా భావించే నిష్పాక్షికమైన, లౌకిక రాజుగా ముస్లిమేతర ప్రజలలో సమానంగా ప్రజాదరణ పొందాడు.

నిజాం ఛారిటబుల్ ట్రస్ట్ ను సామాన్యుల కోసం రూ. 5 కోట్ల కార్పస్ ఫండ్ తో ఏర్పాటు చేశారు. ఆ ట్రస్ట్ తో ఇప్పటికీ చాలా మందికి నెలవారీ పెన్షన్లు, స్కాలర్‌షిప్‌ల రూపంలో పేదలకు సహాయం చేస్తున్నారు. నిజాం ఆర్థోపెడిక్ హాస్పిటల్‌ను 1954లో నిజాం VII నిర్మించారు. రాష్ట్ర ప్రభుత్వానికి 99 సంవత్సరాలకు నెలకు 1 రూపాయి లీజుతో ఇచ్చారు. ఆ ఆస్తి విలువ ఇప్పుడు వేల కోట్ల రూపాయలు.

గ్రాంట్లు-విరాళాలు

నిజాం బనారస్ హిందూ విశ్వవిద్యాలయానికి విరాళంగా 1,00,000 రూపాయలు అప్పట్లో ఇచ్చారు. నేటికీ, బనారస్ హిందూ విశ్వవిద్యాలయంలో నిజాం హైదరాబాద్ కాలనీ ఉంది, ఇక్కడ డజన్ల కొద్దీ ఉపాధ్యాయులు, వారి కుటుంబాలు నివసిస్తున్నాయి. హిందూ దేవాలయాలకు గ్రాంట్లు కూడా కొనసాగాయి.

నిజాం లౌకిక విధానాలు, మత సహనం కారణంగా ఆయన క్రమం తప్పకుండా దేవాలయాలకు నగదు సహాయం.. భూమిని మంజూరు చేయడం వంటివి చేశారు. పూజారులకు, దేవాలయాలలో సేవ చేస్తున్న వివిధ వ్యక్తులకు జీవనాధార భత్యం చెల్లించేలా ఏర్పాట్లు చేశారు.

దేవాలయాలకు గ్రాంట్లు

నిజాం లబ్ధిదారులుగా ఉన్న వివిధ దేవాలయాలు గ్రాంట్లు పొందాయి, అవి పొందిన గ్రాంట్ ఇక్కడ చూడవచ్చు

1. హైదరాబాద్‌లోని సీతా రామ్ బాగ్ ఆలయానికి సంవత్సరానికి 50,000 రూపాయలు ఇచ్చారు. సీతా రాం బాగ్ ఆలయ పూజారి పండిట్ రాంబిలాస్‌కు నెలవారీ జీతం వచ్చేది. అతను మరణించినప్పుడు, అతని కుమారుడు జై భగవాన్ దాస్‌కు గ్రాంట్‌ను కొనసాగించారు.

2. హైదరాబాద్‌లోని కిషన్ బాగ్ ఆలయానికి రూ. 15,000.

3. ఝమ్ సింగ్ టెంపుల్, హైదరాబాద్, రూ. 10,000.

4. భోగిర్‌లోని యాదగిరి ఆలయానికి రూ. 82,825.

5. జల్నాలోని నాగనాథ్ ఆలయానికి రూ. 628.

6. శ్రీ అయినల్వాడకు రూ. 50,000.

7. భద్రాచలం శ్రీ రామనవమి ఆలయానికి రూ. 29,000.

8. తిరుపతిలోని శ్రీ బాలాజీ ఆలయానికి రూ. 8,000.

9. వోలోలిని వద్ద ఉన్న కాశీనాథ్ ఆలయానికి రూ. 3,129.

10. అంబర్‌లోని శ్రీ బాలా సాహిబ్ ఆలయానికి రూ. 2,305.

11. మఠం ఖేమ్‌దాస్‌కు రూ. 10,000.

12. మఠం భగవాన్ గంజ్‌కు రూ. 4,000.

13. మఠం బాలక్‌దాస్‌కు రూ. 60,000.

14. ఆదిలాబాద్‌లోని శిఖర్ ఆలయానికి రూ. 60,000.

15. పటాన్‌లోని శ్రీ అక్నాథ్ ఆలయానికి రూ. 24,000.

16. నాందేడ్ జిల్లాలోని అనంతగిరి, బాలాజీ జంట దేవాలయాలకు నగదు మంజూరు రూ. 1,390.

17. బద్రాచలం ఆలయానికి రూ. 1.900.

18. అనంతగిరి బాలాజీ ఆలయ మరమ్మతుల కోసం 20,495 రూపాయల నగదు మంజూరు చేశారు.

అనేక మంది హిందూ పూజారులు, జీవించి ఉన్న లేదా మరణించిన వారికి జీవనాధారం కోసం నెలవారీ లేదా వార్షికంగా పెన్షన్లు చెల్లించారు.

జాతీయ రక్షణ నిధికి 5,000 కిలోల బంగారం

1965లో అప్పటి ప్రధాని లాల్ బహదూర్ శాస్త్రి పొరుగు దేశాల నుంచి వచ్చే ముప్పును ఎదుర్కొనేందుకు నిధుల సేకరణ ప్రారంభించారు. ఇందుకోసం జాతీయ రక్షణ నిధిని ఏర్పాటు చేశారు. నిజాం భారత ప్రభుత్వానికి జాతీయ రక్షణ నిధి కింద 5 టన్నుల (5000 కిలోలు) బంగారాన్ని అందజేస్తానని ప్రకటించాడు. ఈ ప్రకటన అక్కడున్న వారిని షాక్ అయ్యేలా చేసింది.

రజాకార్లు ఖాసిం రజ్వీచే నిర్వహించబడిన ప్రైవేట్ మిలీషియా. వారు రాష్ట్రం స్వతంత్ర రాజ్యంగా ఉండాలని కోరుకున్నారు. వారికి నిజాంతో ఎలాంటి సంబంధం లేదు.

పై వీక్షణలు పూర్తిగా రచయితకు సంబంధించినవి. న్యూస్‌మీటర్ యొక్క అభిప్రాయాన్ని ప్రతిబింబించడం లేదని గమనించండి.