భారతదేశంలోని నగరాల్లో పెరిగిపోతున్న వాయుకాలుష్యం.. ఊహించని మరణాలు

ప్రపంచ దేశాల్లో వాయు కాలుష్యం కారణంగా సంభవిస్తున్న మరణాల సంఖ్య తెలిశాక ప్రతి ఒక్కరూ షాక్‌ అవ్వాల్సిందే. భారతదేశంలో కూడా వాయు కాలుష్యం ప్రమాదకర స్థాయికి చేరుకుంది, గత మూడు దశాబ్దాల్లో మరణాల సంఖ్య దాదాపు 60% పెరిగాయి.

ఇటీవలి నివేదికల ప్రకారం.. వాయు కాలుష్య సంబంధిత సమస్యల కారణంగా భారతదేశంలో ప్రతి సంవత్సరం 2.1 మిలియన్ల మంది మరణిస్తున్నారు. యూఎస్‌లోని హెల్త్ ఎఫెక్ట్స్ ఇనిస్టిట్యూట్ (హెచ్‌ఇఐ) నివేదిక ప్రకారం, వాయు కాలుష్య సంబంధిత కారకాల కారణంగా దేశంలో ప్రతిరోజూ సుమారు 464 మంది పిల్లలు ప్రాణాలు కోల్పోతున్నారంటే.. పరిస్థితి ఎంత భయానకంగా ఉందో అర్థం చేసుకోవాలి. దేశంలో నెలకొన్న గాలి నాణ్యత సంక్షోభాన్ని పరిష్కరించడానికి సంబంధిత ప్రభుత్వం తక్షణ జోక్యం చేసుకోవాలి. విధానాలలో మార్పుల అవసరం ఉందని స్పష్టంగా అర్థమవుతోంది.

భారతదేశం- అత్యంత కాలుష్య దేశాల్లో ఒకటి:

భారతదేశం అత్యంత వేగంగా అభివృద్ధి చెందుతున్న ఆర్థిక వ్యవస్థ అయినప్పటికీ.. పర్యావరణ సమస్యలతో సతమతమవుతోంది. నలుసు పదార్థం (particulate matter) 2.5 (PM2.5) ఎక్కువగా ప్రపంచవ్యాప్తంగా ఉన్న 100 అత్యంత కలుషితమైన నగరాల్లో.. 83 భారతదేశానికి చెందినవి. ఈ నగరాలు ప్రపంచ ఆరోగ్య సంస్థ ప్రమాణాల ప్రకారం గాలి నాణ్యత మార్గదర్శకాలను 10 రెట్లు అధిగమించాయి.

PM2.5 కోసం జాతీయ పరిసర గాలి నాణ్యత ప్రమాణం (NAAQS) 40µg/m3, WHO నిర్వచించిన ప్రమాణాల కంటే ఎనిమిది రెట్లు ఎక్కువ ఉన్నాయి. అత్యంత కాలుష్య నగరాల్లో ఢిల్లీ, గురుగ్రామ్, ఘజియాబాద్, ఫరీదాబాద్, నోయిడా, లక్నో, వారణాసి, ఆగ్రా, ముజఫర్‌పూర్, మొరాదాబాద్, భివాండి ఉన్నాయి.

వాయు కాలుష్యం కారణంగా ఢిల్లీలో ఏటా దాదాపు 12,000 మరణాలు సంభవిస్తున్నాయి. లాన్సెట్ అధ్యయనం ప్రకారం 2021లో PM2.5కి వార్షిక సగటు బహిర్గతం 100 μg/m3 కంటే ఎక్కువ. 10 నగరాల్లో మరణాల సంఖ్య సంవత్సరానికి 33,000 అని కూడా అధ్యయనం వెల్లడించింది. నేషనల్ క్లీన్ ఎయిర్ ప్రోగ్రామ్ (NCAP) ఎంపిక చేసిన 131 నగరాల్లో 2025-26 నాటికి PM10 ఉద్గారాలను 40% తగ్గించాలని ప్రణాళిక రచించారు.

అవుట్ డోర్- ఇండోర్ వాయు కాలుష్యం:

నిర్దిష్ట ప్రాంతాలలో జనసాంద్రత, పట్టణీకరణ కారణంగా, భారతదేశంలోని వివిధ నగరాల్లో వాయు కాలుష్యం ఎక్కువగా ఉంది. గ్రామీణ ప్రాంతాలతో పోల్చితే నగరాల్లో గాలి నాణ్యత తక్కువగా ఉంది.

LB నగర్‌లోని కామినేని హాస్పిటల్స్‌లోని కన్సల్టెంట్ పల్మోనాలజిస్ట్ డాక్టర్ D S సౌజన్య మాట్లాడుతూ, "పారిశ్రామిక ఉద్గారాలు, వాహన కాలుష్యం, శిలాజ ఇంధనాల దహనం, అడవుల్లో మంటలు, నిర్మాణ ప్రాంతాల నుండి ఉద్గారాలు వాయు కాలుష్యానికి సాధారణ కారణాలు" అని చెప్పారు.

వ్యవసాయ క్షేత్రాలలో రసాయనాలు పిచికారీ చేయడం, ధూమపానం చేయడం, చెత్తను బహిరంగంగా కాల్చడం వంటివి అధిక వాయు కాలుష్యానికి ఇతర కారణాలుగా నిపుణులు చెబుతున్నారు. "బయోమాస్ ఇంధనాలు, కిచెన్ స్మోక్, పెర్ఫ్యూమ్‌లు, డియోడరెంట్, కెమికల్ హౌస్ క్లీనర్‌లు, అగరుబత్తీలు, మస్కిటో కాయిల్స్, ధూమపానం ఇంట్లో కాలుష్యం పెరుగుదలకు దోహదం చేస్తాయి" అని డాక్టర్ సౌజన్య చెప్పారు.

శ్వాసకోశ సమస్యలు:

ఊపిరితిత్తుల రక్షణకు చర్యలు తీసుకుంటున్నా.. కాలుష్యానికి నిరంతరం గురికావడం చాలా ప్రమాదకరం. తీవ్రమైన వాయు కాలుష్యం కారణంగా ఆరోగ్యకరమైన వ్యక్తులలో కూడా శ్వాసకోశ పనితీరు తగ్గిపోతుంది. శ్వాసకోశంలో నలుసు పదార్థం ఎక్కువగా ఉంటే ఎన్నో ఆరోగ్య సమస్యలు తలెత్తుతాయి. "వాయు కాలుష్యానికి దీర్ఘకాలికంగా గురికావడం వల్ల శ్వాసకోశ సమస్యలు తలెత్తుతాయి.. ఆస్తమా, క్రానిక్ అబ్స్ట్రక్టివ్ పల్మనరీ డిసీజ్ (COPD), ఊపిరితిత్తుల క్యాన్సర్ వంటి వివిధ వ్యవస్థలను ప్రభావితం చేస్తుంది. తలనొప్పి, అల్జీమర్స్, పునరుత్పత్తి వ్యవస్థలో కూడా సమస్యలు వస్తాయి. కేంద్ర నాడీ వ్యవస్థ కూడా ప్రభావితమవుతుంది” అని డాక్టర్ సౌజన్య చెప్పారు.

వాయు కాలుష్యం వల్ల కార్డియోవాస్కులర్ సమస్యలు:

అనేక అధ్యయనాల ప్రకారం.. వాయు కాలుష్యం కారణంగా దీర్ఘకాలిక, స్వల్పకాలిక హృదయ సంబంధ సమస్యలు కలిగే అవకాశం ఉంది. కొన్ని కొన్ని సార్లు ఆసుపత్రిలో చేరే ప్రమాదం పొంచి ఉంది. కరోనరీ సిండ్రోమ్, అరిథ్మియా, గుండె వైఫల్యం, స్ట్రోక్.. వంటి ప్రమాదం పొంచి ఉంది.

"పర్టిక్యులేట్ పదార్థం వాపు, ఆక్సీకరణ ఒత్తిడిని కలిగిస్తుంది, రక్త నాళాల లైనింగ్ పొరను ప్రభావితం చేస్తుంది. స్వయంప్రతిపత్త నాడీ వ్యవస్థలో అసమతుల్యత, రక్తం గడ్డకట్టడాన్ని పెంచుతుంది. ఇది చాలా హృదయనాళ సమస్యలకు దారితీస్తుంది" అని ప్రముఖ కార్డియాలజిస్ట్ డాక్టర్ ఎల్ కిరణ్ కుమార్ రెడ్డి అన్నారు.

పాలసీ ఫ్రేమ్‌వర్క్‌లు అవసరం:

దేశంలో కాలుష్యాన్ని తగ్గించడానికి, స్వచ్ఛమైన గాలిని నిర్ధారించడానికి చట్టాలు ఉన్నా.. భారతదేశంలో వాయు కాలుష్యం స్థాయి ఎక్కువగా ఉంది. NAAQS స్థాయిలు అనేక నగరాల్లో WHO-సిఫార్సు చేసిన స్థాయిల కంటే చాలా ఎక్కువగా ఉన్నాయి. కేంద్ర, రాష్ట్ర కాలుష్య నియంత్రణ బోర్డులతో సహా ప్రభుత్వ సంస్థల నుండి సరైన జోక్యం, చర్యలు లేకపోవడంతోనే వాయు కాలుష్యం అధికంగా ఉందని స్పష్టంగా తెలుస్తోంది.

" వాయు కాలుష్యం కారణంగా.. ఉద్భవిస్తున్న ఆరోగ్య సమస్యలను పరిష్కరించడానికి ప్రభుత్వం చర్యలు తీసుకోవాలి. శ్వాసకోశ, హృదయ సంబంధ వ్యాధులను నివారించడానికి నాణ్యమైన గాలి ఉండేలా చేయడం చాలా అవసరం. ప్రజల ప్రాణాలతో చెలగాటం ఆడడం ఆపేయాలి” అని డాక్టర్ కిరణ్ కుమార్ అన్నారు.